ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ
Εγκυμοσύνη είναι η διαδικασία κατά την οποία μία γυναίκα φέρει ένα γονιμοποιημένο ωάριο, το οποίο αναπτύσσεται κι εξελίσσεται μέσα της και διαρκεί μέχρι και τη γέννηση του βρέφους. Ο ιατρικός όρος για την κυοφορούσα γυναίκα είναι “έγκυος” και για το μωρό πριν τη γέννησή του “έμβρυο”.
Μία φυσιολογική εγκυμοσύνη διαρκεί περίπου 40 εβδομάδες από τον τελευταίο γυναικείο κύκλο (ή 38 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου). Το πρώτο τρίμηνο εγκυμονεί για τη μέλλουσα μητέρα και τους μεγαλύτερους κίνδυνους για μία ενδεχόμενη αποβολή – ονομάζεται έτσι ο θάνατος από φυσιολογική αιτία ενός εμβρύου. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε προβλήματα υγείας του εμβρύου, της μητέρας ή σε κάποια βλάβη που προκλήθηκε μετά τη σύλληψη.
Η εγκυμοσύνη είναι για μία γυναίκα ίσως η σημαντικότερη και ομορφότερη περίοδος της ζωής της και μία εκπληκτική εμπειρία πρωταρχικά για την ίδια και σε μικρότερο βαθμό για τους οικείους της. Οι αλλαγές δε που συντελούνται τόσο σε σωματικό επίπεδο όσο και στο ψυχικό και συναισθηματικό κόσμο της μέλλουσας μητέρας είναι τεράστιες.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ
Το σώμα δεν είναι σε θέση να γνωρίζει την εγκυμοσύνη παρά μόνο όταν το γονιμοποιημένο ωάριο (στο στάδιο της βλαστοκύστης) εμφυτεύεται στα τοιχώματα της μήτρας, περίπου 7 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση. Από τη στιγμή εκείνη και μετά το ωάριο στέλνει την εντολή στο σώμα να συνεχίζει να παράγει προγεστερόνη (από το ωχρό σωμάτιο ή corpus luteum). Τότε αρχίζει να παράγεται και η hCG ( Χοριακή γοναδοτροπίνη), δηλαδή η ορμόνη της εγκυμοσύνης. Σε μία φυσιολογική κύηση τα επίπεδα της ορμόνης hCG διπλασιάζονται κάθε δεύτερη ημέρα, μέχρι περίπου την 9η εβδομάδα κύησης .
Για το λόγο αυτό ένα τεστ εγκυμοσύνης για να έχει θετική ένδειξη θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 7 ημέρες από την ωορρηξία (ή ωοθυλακιορρηξία) – όμως και πάλι είναι πολύ σπάνιο να συμβεί τόσο γρήγορα. Ακόμη και με τα πιο ευαίσθητα τεστ εγκυμοσύνης θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 10 ημέρες από τη γονιμοποίηση του ωαρίου προτού ανιχνευτεί ένα θετικό αποτέλεσμα.
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΣΩΜΑ
Από την στιγμή που μια γυναίκα μείνει έγκυος, στο σώμα της αρχίζουν να γίνονται διάφορες αλλαγές, ώστε αυτό να είναι έτοιμο να αντεπεξέλθει σε αυτό που συντελείται μέσα της. Το σώμα της, πρέπει να προετοιμαστεί να αντέξει με τα οστά και τους μύες το αυξανόμενο βάρος καθώς και να είναι σε θέση να παρέχει στο έμβρυο όλες τις θρεπτικές ουσίες και το οξυγόνο που θα του είναι αναγκαίο για την ανάπτυξή του.
Πολλές γυναίκες κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τους ομορφαίνουν και γλυκαίνουν, ενώ κάποια χαρακτηριστικά του σώματός τους γίνονται καλύτερα και κάποια ελαττώματα περιορίζονται. Από τις πρώτες ακόμη εβδομάδες, το στήθος αποκτά όγκο και πρήζεται. Τα οστά της λεκάνης και οι πλευρές ανοίγουν ελαφρώς σιγά-σιγά καθώς το έμβρυο μεγαλώνει. Η κοιλότητα του θώρακα εκτείνεται λίγο, λόγω της ώθησης της μήτρας προς τα κάτω. Η κοιλιά αρχίζει να φαίνεται από τον 4ο-5ο μήνα, ενώ το αν θα φαίνεται περισσότερο ή λιγότερο εξαρτάται από το σώμα της μητέρας.
Συνήθως, στις μικροκαμωμένες με στενές λαγόνες, φαίνεται περισσότερο. Επίσης, συνήθως, οι πολύ λεπτές κοπέλες παίρνουν περισσότερα κιλά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης τους από εκείνες που έχουν φυσιολογικό βάρος. Οι παραπάνω εμφανείς αλλαγές δεν είναι, βέβαια, οι μόνες. Τροποποιούνται και άλλα πράγματα, όπως η αναπνοή, το κυκλοφορικό, ο μεταβολισμός, η λειτουργία του ήπατος και του εντέρου, η εσωτερική όψη όλων των οργάνων έως και η δομή των οστών.
Όλοι οι παράγοντες αυτοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξωτερική εμφάνιση. Πιο συγκεκριμένα, οι ορμόνες της εγκυμοσύνης, θα αλλάξουν – προς το καλύτερο – το περίγραμμα του προσώπου, τα μάτια, το δέρμα, τα μαλλιά. Το σώμα μαθαίνει να κινείται με νέο τρόπο και η γυναίκα βρίσκει διαφορετικές θέσεις για να εργάζεται, να περπατά, να κοιμάται κτλ.
PREGNANCY
ΚΟΠΩΣΗ
Σε αυτή τη φάση η κόπωση οφείλεται στο παραπανίσιο βάρος.
• Να ξεκουράζεστε όσο θέλετε και να κοιμάστε νωρίς.
• Να είστε ρεαλίστριες σχετικά με το τι μπορείτε να κάνετε.
• Κανένας δεν έχει υπερβολικές απαιτήσεις από σας.
• Να τρέφεστε υγιεινά και να αποφεύγετε την καφεϊνη και τα γλυκά, που μπορεί μεν να σας προσφέρουν αρχικά ενέργεια, αλλά στη συνέχει νιώθετε μεγαλύτερη κόπωση καθώς τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πέφτουν.
• Εάν είναι εφικτό στηριχτείτε στη βοήθεια των άλλων σε ότι αφορά τις οικιακές εργασίες.
ΖΑΛΗ ΚΑΙ ΛΙΠΟΘΥΜΙΑ
Η ζάλη οφείλεται στην πίεση που ασκεί η μήτρα σε μεγάλα αιμοφόρα αγγεία.
Τα χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και η χαμηλή πίεση, όπως επίσης και η απότομη ορθή στάση ή το ζεστό περιβάλλον μπορεί να επιφέρουν κρίσεις τέτοιου είδους.
Οι λιποθυμικές τάσεις όμως σπανίζουν στην εγκυμοσύνη και αν σας συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει να το αναφέρετε αμέσως στο γιατρό.
• Να σηκώνεστε πάντοτε από το κρεβάτι ή την καρέκλα σιγά-σιγά, ώστε το αίμα να προλαβαίνει να αιματώνει τον εγκέφαλο.
• Να ξαπλώνετε πάντοτε στο πλάϊ, εφόσον αυτό είναι δυνατόν.
• Μην ξαπλώνετε ανάσκελα.
• Να πίνετε πολλά υγρά, καθώς η ζάλη μπορεί να είναι ένδειξη αφυδάτωσης.
• Προτιμήστε τα μικρά, συχνά γεύματα προκειμένου να διατηρήσετε σε ικανοποιητικά επίπεδα το σάκχαρο στο αίμα σας.
• Αν αισθάνεστε πως θα λιποθυμήσετε προσπαθείστε να καθίσετε με το κεφάλι σας ανάμεσα στα πόδια σας ή ξαπλώστε φροντίζοντας τα πόδια σας να βρίσκονται ψηλά.
ΛΑΧΑΝΙΑΣΜΑ
Κατά το τελευταίο τρίμηνο οι δυσκολίες στην αναπνοή οφείλονται στη διογκωμένη μήτρα, που πιέζει το διάφραγμα και τους πνεύμονες.
Η αναπνοή σας θα βελτιωθεί καθώς το παιδί παίρνει θέση και κατεβαίνει στη λεκάνη κατά τη διάρκεια των τελευταίων βδομάδων.
• Χαλαρώστε και αποφύγετε το στρες.
• Προσπαθήστε να μην πανικοβληθείτε αν νιώσετε ότι σας κόβετε η αναπνοή. Ο πανικός θα επιδεινώσει την κατάσταση.
• Μην καμπουριάζετε. Σταθείτε ευθυτενής και αφήστε χώρο στο στήθος σας να αναπνεύσει.
• Αν ασθμαίνετε, πονάτε στο στήθος και μελανιάσουν τα χείλη και τα δάκτυλά σας καταφύγετε στο γιατρό σας το συντομότερο
PREGNANCY
ΡΑΓΑΔΕΣ
Στη μεγάλη τους πλειονότητα οι έγκυες θα αποκτήσουν μερικές ραγάδες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτές προκαλούνται επειδή το κολλαγόνο της επιδερμίδας δεν είναι αρκετό για να αντιμετωπίσει και να αποτρέψει το φούσκωμα της εγκυμοσύνης Προσπαθεί να προσαρμοστεί με τέντωμα και οδηγεί το σχίσιμο του δέρματος.
Οι ραγάδες μπορεί να εμφανιστούν
- στην κοιλιά
- στο στήθος
- στους γλουτούς
- στους μηρούς
Ο αριθμός και η έκταση των ραγάδων διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα και καθορίζεται κυρίως από τα γονίδια και την ηλικία.
Υπάρχουν μερικές γυναίκες που δεν παρουσιάζουν καθόλου ραγάδες.
- Μια καλή ενυδατική κρέμα σώματος θα κρατήσει απαλό το δέρμα σας.
- Αποφύγετε τα παραπανίσια κιλά.
- Αν πάρετε μεγάλο βάρος σε μικρό χρονικό διάστημα, το δέρμα σας δεν θα προλάβει να προσαρμοστεί και θα πρέπει τεντωθεί.
- Να φοράτε κατάλληλους στηθόδεσμους σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Να υποστηρίζετε τους μαστούς κατάλληλα, καθώς ολοένα βαραίνουν.
Εδώ θα πρέπει να τονισθεί πως παρόλο που υπάρχουν πολλές κρέμες κατά των ραγάδων στην αγορά, καμία κρέμα που απλώνεται στην επιφάνεια του δέρματος, δεν έχει ιδιαίτερη επίδραση σε όσα συμβαίνουν στα βαθύτερα στρώματα του κολλαγόνου που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια.
ΠΟΝΟΣ ΣΤΗ ΜΕΣΗ
Tα 2/3 των εγκύων παραπονιούνται για πόνους στη μέση
Ο πόνος στη μέση μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι αρθρώσεις σας χαλαρώνουν καθώς προετοιμάζονται για τον τοκετό, αλλά και στο ότι η συνεχής διογκωμένη μήτρα μεταβάλλει την ισορροπία του σώματος.
- Διορθώστε τη στάση του σώματός σας όταν στέκεστε, προκειμένου να ισορροπήσετε το κέντρο βάρους.
- Να κάθεστε σε καρέκλες με καλή στήριξη στη μέση.
- Να κοιμάστε στο πλάι, σε σκληρό στρώμα.
- Να έχετε ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα γόνατά σας και κάτω από την κοιλιά σας, για να υποστηρίζετε τη μέση σας.
- Να ανυψώνετε σωστά τα όποια τυχόν βάρη, ώστε να μην πιέζετε τη μέση σας.
- Να κρατάτε τα πόδια σας ανοιχτά και να μη λυγίζετε τη μέση, αλλά τα γόνατα.
- Όταν σηκώνετε κάτι, να ρίχνετε το βάρος στους μηρούς διατηρώντας τη μέση σας ίσια.
- Να φοράτε χαμηλά τακούνια.
- Να βάζετε ζεστά επιθέματα στα σημεία που νιώθετε πόνο.
Το μασάζ μπορεί επίσης να αποβεί αποτελεσματικό.
ΚΙΡΣΟΙ-ΚΡΑΜΠΕΣ-ΑΫΠΝΙΑ
Κιρσοί
Συχνά εμφανίζονται διογκωμένα αγγεία κάτω από το δέρμα των ποδιών και καμιά φορά στο αιδοίο και γύρω από τον πρωκτό (αιμορροϊδες).
Το φαινόμενο αυτό προκύπτει καθώς η μήτρα πιέζει τα αγγεία της λεκάνης, αυξάνει την πίεση στα αγγεία των ποδιών, με αποτέλεσμα το αίμα να λιμνάζει και τα αγγεία διογκώνονται
Οι πιθανότητες να παρουσιάσετε κιρσούς είναι αυξημένες αν
- έχετε οικογενειακό ιστορικό
- είστε υπέρβαρη
- στέκεστε ή κάθεστε για πολλές ώρες την ημέρα.
Οι κιρσοί υποχωρούν συνήθως μετά τον τοκετό, αλλά καμιά φορά όχι εντελώς.
- Μη στέκεστε ακίνητες για πολλή ώρα.
- Προσπαθήστε να κάνετε πολλά διαλείμματα κατά τη διάρκεια της ημέρας για να αναπαύονται τα πόδια σας.
- Καθίστε με τα πόδια υπερυψωμένα όσο περισσότερο μπορείτε.
- Να αποφεύγετε καλσόν ή κάλτσες με λάστιχα που πιέζουν ένα συγκεκριμένο μέρος του ποδιού σας.
- Να φοράτε κάλτσες υποστήριξης ή μιλήστε με το γιατρό σας για να σας συνταγογραφήσει ειδικά ελαστικά καλσόν.
Κράμπες στα πόδια
Πολλές έγκυες υποφέρουν από κράμπες.
Ορισμένοι γιατροί θεωρούν ότι οι κράμπες οφείλονται στην πίεση της μήτρας σε κάποιο νεύρο της λεκάνης, ενώ άλλοι αποδίδουν τις κράμπες στο χαμηλό επίπεδο ασβεστίου ή αλατιού ή ακόμη και σε μεγάλη ποσότητα φωσφόρου.
Ωστόσο καμιά απ’ αυτές τις θεωρίες δεν έχει αποδειχτεί.
- Το μασάζ στα πόδια μπορεί να περιορίσει τον πόνο στο ελάχιστο στα πόδια, ιδιαίτερα τη νύχτα
- Περπατήστε ξυπόλυτες.
Αϋπνίες
Πολλές γυναίκες παραπονιούνται για δυσκολίες στον ύπνο κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της κύησης. Αυτό εν μέρει οφείλεται στη φυσιολογική ανυπομονησία που νιώθουν για τον τοκετό, καθώς πλησιάζει η ώρα να γεννήσουν. Μπορεί όμως να οφείλεται και στις ενοχλήσεις που φυσιολογικά παρατηρούνται κατά τους τελευταίους μήνες (συχνοουρία, ξινίλες, διογκωμένη μήτρα).
- Κάντε ένα ζεστό, χαλαρωτικό μπάνιο πριν κοιμηθείτε.
- Πιείτε ένα ποτήρι ζεστό γάλα.
- Φάτε ελαφριά, αν πρόκειται να ξαπλώσετε μετά το γεύμα.
- Βάλτε πολλά μαξιλάρια κάτω από την κοιλιά σας.
- Επίσης βάλτε μαξιλάρια ανάμεσα από τα πόδια σας για να μπορέσετε
- να βρείτε μία άνετη στάση ύπνου.
ΚΑΤΑΚΡΑΤΗΣΗ ΥΓΡΩΝ & ΠΡΗΞΙΜΟ
Το σώμα σας πρήζεται λόγω της κατακράτησης υγρών στους ιστούς.
Το πρήξιμο συνδέεται με τη φυσιολογική αύξηση των υγρών στην εγκυμοσύνη.
Συνήθως εμφανίζεται στα πόδια, στους αστραγάλους, στα χέρια και στα δάχτυλα των χεριών.
Είναι πιο έντονο το βράδυ, ύστερα από παρατεταμένη ορθοστασία ή όταν κάθεστε σε πολύ ζεστό μέρος.
Το οίδημα μπορεί να είναι και σύμπτωμα προεκλαμψίας, γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει οπωσδήποτε να το αναφέρετε στο γιατρό σας.
- Μη στέκεστε όρθια για πολλή ώρα.
- Αν τα χέρια σας είναι πρησμένα, κρατήστε τα ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς.
- Μη φοράτε στενά ρούχα και παπούτσια.
- Να πίνετε άφθονο νερό για να αποβάλλετε τα παραπανίσια υγρά.
ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών της εγκυμοσύνης, μερικές γυναίκες παρατηρούν μικρή απώλεια ούρων, ιδίως όταν βήχουν γελούν, φτερνίζονται ή μετακινούνται απότομα.
Η κατάσταση αυτή απόλυτα φυσιολογική. Οφείλεται στην πίεση που ασκεί στην ουρήθρα η διογκωμένη μήτρα
- Να κάνετε συχνά τις ασκήσεις για τη λεκάνη. Αυτό θα βοηθήσει του μυς να δυναμώσουν και να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τον σφιγκτήρα της ουρήθρας.
- Οι συνεχείς απώλειες υγρών μπορεί να είναι ένδειξη της ρήξης υμένων
ΞΙΝΙΛΕΣ & ΦΟΥΣΚΩΜΑΤΑ
Αέρια και φουσκώματα
Τα ρεψίματα και τα αέρια σε ατυχείς απρόβλεπτες στιγμές, μπορεί να αποβούν ιδιαίτερα ενοχλητικά και να σας φέρουν σε δύσκολη θέση.
Είναι όμως αναπόφευκτα συμπτώματα της εγκυμοσύνης
- Για να αποφύγετε τα αέρια και τα ρεψίματα, πρέπει κυρίως να καταπολεμήσετε την δυσκοιλιότητα.
- Αποφύγετε τα μεγάλα γεύματα, που θα σας αφήσουν μία αίσθηση φουσκώματος και δυσφορίας ή τροφές που γνωρίζετε πως θα επιδεινώσουν την κατάστασή σας.
- Μη βιάζεστε όταν τρώτε! Αν τρώτε βιαστικά, καταπίνετε αέρα, που θα δημιουργήσει στα έντερά σας θύλακες αέρος, οι οποίοι θα σας προκαλούν πόνο.
ΞΙΝΙΛΕΣ
Μία αίσθηση καψίματος που νιώθετε στο άνω μέρος του υπογαστρίου και κοντά στο στέρνο είναι ιδιαίτερα συνήθης προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Είναι αποτέλεσμα των οξέων που παράγονται στο στομάχι σας και προωθούνται προς το κάτω μέρος του οισοφάγου
Οι ξινίλες είναι πιο έντονες γιατί το υψηλό επίπεδο της προγεστερόνης που παράγεται στο σώμα σας μπορεί να επιβραδύνει τη διαδικασία της πέψης και να χαλαρώσει τον μυ που φυσιολογικά εμποδίζει την προς τα άνω κίνηση των στομαχικών όξινων υγρών.
- Να τρώτε συχνά και μικρά γεύματα.
- Αποφύγετε τα καυτερά και λιπαρά φαγητά.
- Αποφύγετε το φαγητό λίγο πριν τον ύπνο-τα καψίματα παρατηρούνται κυρίως όταν ξαπλώνετε.
- Να τρώτε ξερά μπισκότα, όταν αισθάνεστε καούρες. Μπορούν να εξουδετερώσουν το όξινο περιβάλλον.
Αν οι ξινίλες γίνουν ανυπόφορες, συζητήστε το με το γιατρό σας.