Φροντίδα νεογνού

Περιποίηση του Νεογνού

I.Αλλαγή Πάνας

Τα νεογέννητα έχουν πολύ μικρή ουροδόχο κύστη, για το λόγο αυτό ουρούν ως και 20 φορές την ημέρα, τις πρώτες εβδομάδες. Επίσης μερικά μικρά αφοδεύουν έπειτα από κάθε γεύμα, γι’ αυτό η αλλαγή πάνας θα καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της ημερήσιας απασχόλησής σας με το παιδί.

II.Υπνος

Από τη γέννηση ως την ηλικία των τριών μηνών, οι συνήθειες του ύπνου θα μεταβάλλονται συνεχώς.Τους πρώτους 5 μήνες ο ύπνος του παιδιού και ο δικός σας θα είναι ακανόνιστος. Η έλλειψη ύπνου είναι μέρος του ρόλου σας σε αυτό το στάδιο της ηλικίας του μωρού. Θα μάθετε γρήγορα πώς ένας ελαφρός ύπνος στη διάρκεια της ημέρας, όποτε είναι εφικτό, θα σας βοηθήσει σημαντικά να γεμίσετε τις μπαταρίες σας. Επίσης είναι πολύ εξυπηρετικό να αλλάζετε βάρδιες με το σύντροφό σας νύχτα παρά νύχτα, ώστε να ξεκουράζεστε και οι δύο.

III.Κολικοί

Με τον όρο «κολικός» περιγράφεται ο πόνος του μωρού που οδηγεί σε διαπεραστικό κλάμα.

Συνήθως τον παρουσιάζει την ίδια ώρα κάθε μέρα, με κορύφωση στην ηλικία των δώδεκα εβδομάδων.

Κανένας δε γνωρίζει με βεβαιότητα την αιτία των κολικών.

Αν το μωρό σας κλαίει και μοιάζει απαρηγόρητο καλέστε γιατρό.

Αν διαγνώσει κολικούς, φροντίστε να διατηρήσετε σωματική επαφή μαζί του και να τρίψετε απαλά την κοιλιά του. Είναι ο μόνος τρόπος να ανακουφιστεί από αυτούς.

IV. Σημάδια υγειούς ανάπτυξης

Ένα νεογέννητο αναπτύσσεται με εκπληκτικό ρυθμό μέσα στους πρώτους 3 μήνες. Παρόλο που τα περισσότερα μωρά χάνουν ένα μικρό ποσοστό βάρους μετά τη γέννησή τους, το ανακτούν γρήγορα.

Σημάδια υγειούς ανάπτυξης είναι:

1. Η σταθερή αύξηση του βάρους του.
2. Το καλό χρώμα.
3. Είναι ζωηρό με μάτια λαμπερά και σταθερό μυϊκό τόνο.
4. Είναι χαρούμενο και φαίνεται ικανοποιημένο μετά το γεύμα.
5. Αλλάζει γύρω στις 6 πάνες το 24ωρο.
6. Τα κόπρανά του είναι μαλακά.

VII.Τι να προσέχετε

Σημάδια που θα σας ανησυχήσουν και που πρέπει να αναφέρετε στον παιδίατρο αποτελούν:

Σκληρά κόπρανα που δε μπορούν να αποβληθούν.

Κενώσεις σε αραιά διαστήματα.

Κόπρανα με αίμα.

Κοιλιακό άλγος ή δυσφορία που προκαλούν υπερβολικό κλάμα.

Υδαρή, δύσοσμα κόπρανα.

Συνεχείς εμετοί.

Πυρετός.

Άρνηση λήψης τροφής.

Υποτονικό μωρό.

Μεγάλη αναγωγή γάλακτος.

Καταρροή ή βουλωμένη μύτη.

Φτέρνισμα-Βήχας.

Γρήγορη αναπνοή.

Ωχρότητα.

Επικοινωνία

Εκτός από την τροφή το μωρό σας έχει ανάγκη από αγάπη, άνεση, ασφάλεια, ζεστασιά και προστασία από τις λοιμώξεις. Αρχικά, το κλάμα είναι ο μόνος τρόπος που διαθέτει το μωρό σας για να εκφράσει τις ανάγκες του. Ίσως είναι δύσκολο στην αρχή να καταλαβαίνετε τις κραυγές του, αλλά αν έχετε παρατηρητικότητα, υπομονή και δοκιμάζετε διαφορετικά πράγματα κάθε φορά για να το ανακουφίσετε, θα ανακαλύψετε τι προσπαθεί να σας πει.

Όλα τα μικρά δεν κλαίνε για τους ίδιους λόγους, ούτε με την ίδια συχνότητα. Μερικά κλαίνε κάποιες φορές, άλλα κλαίνε πολύ λίγο, ενώ άλλα κλαίνε πάρα πολύ. Μερικά μωρά ηρεμούν εύκολα, ενώ κάποια άλλα είναι δύσκολο να ανακουφιστούν. Υπάρχουν στιγμές όπου ένα μωρό κλαίει χωρίς ιδιαίτερο λόγο και τίποτα δε φαίνεται να το ανακουφίζει.

Το σίγουρο είναι πως τα μωρά ξεσπούν σε κλάμα επειδή χρειάζονται κάτι και ζητούν μια ανταπόκριση σ’ αυτήν την ανάγκη.

Όταν λοιπόν το μικρό κλαίει συνήθως θέλει να μας πει:

1. Πεινώ
2. Λερώθηκα ή βράχηκα
3. Ζεσταίνομαι ή κρυώνω
4. Βαριέμαι-θέλω παρέα
5. Κουράστηκα
6. Νυστάζω
7. Είμαι άρρωστο

Αν όλες οι παραπάνω ανάγκες του έχουν ικανοποιηθεί και εκείνο εξακολουθεί να κλαίει, δοκιμάστε τα ακόλουθα:

1. Κρατήστε το αγκαλιά.
2. Πηγαίνετέ το μια βόλτα με το αυτοκίνητο ή με το καροτσάκι του.
3. Η μουσική ή οι μηχανικοί θόρυβοι, όπως της ηλεκτρικής σκούπας ή του πλυντηρίου, μπορεί να το ηρεμήσουν.
4. Κάντε το ένα ζεστό μπάνιο.

Μερικά μωρά θα κλάψουν ό,τι κι αν κάνετε και απλώς πρέπει να τα αφήσετε να ξεσπάσουν.

Διατροφή με μπιμπερό

Το τάισμα με μπιμπερό είναι μια ασφαλής εναλλακτική λύση, εφόσον βέβαια τηρείτε όλους τους κανόνες υγιεινής και ακολουθείτε τις οδηγίες που παρέχονται προσεκτικά. Όταν αποφασίσετε να ταϊζετε με μπιμπερό το μωρό, θα συνηθίσετε γρήγορα σε μιαν άλλη τακτική καθαρισμού, αποστείρωσης, προετοιμασίας και χορήγησης του γάλακτος.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά σκευάσματα γάλακτος στην αγορά, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε παιδιού. Όποια κι αν χρησιμοποιείτε, να έχετε πάντα στο νου σας πως τα μικρά που θηλάζουν από μπιμπερό είναι πιο επιρρεπή σε λοιμώξεις συγκριτικά με αυτά που θηλάζουν από το μαστό, για το λόγο αυτό να προσέχετε ιδιαίτερα την υγιεινή.

Προετοιμασία γάλακτος:

1. Αποστειρώνετε όλο τον εξοπλισμό.
2. Αν δε χρησιμοποιήσετε αμέσως τα μπουκάλια, αποθηκεύστε τα όρθια.
3. Συγκεντρώστε όσα αντικείμενα χρειάζεστε και πλύνετε τα χέρια σας.
4. Βάλτε λίγο νερό βρύσης ή φιλτραρισμένο να σιγοβράσει.
5. Αφήστε το να κρυώσει.
6. Αποφύγετε το νερό που έχει βράσει πολλές φορές, γιατί μπορεί να περιέχει μεταλλικά άλατα.
7. Προσθέστε τη σωστή ποσότητα χλιαρού βρασμένου νερού σε κάθε μπιμπερό, ύστερα προσθέστε το σωστό αριθμό των δοσομετρητών χρησιμοποιώντας ένα μαχαίρι για να αφαιρέσετε το περίσσευμα.
8. Μη χρησιμοποιείτε το γάλα που έχετε έτοιμο για παραπάνω από 1 ώρα.
9. Τις πρώτες εβδομάδες θα ήταν χρήσιμο να προετοιμάζετε μια σειρά από μπουκάλια εκ των προτέρων.
10. Αποθηκεύστε τα στο ψυγείο για 24 ώρες, αλλά κρατήστε τα μπουκάλια στα ράφια του γιατί έχουν πιο χαμηλή θερμοκρασία από την πόρτα.
11. Με τον τρόπο αυτό μπορείτε να ταϊζετε το μωρό όταν πεινά δίχως να δυσανασχετεί όση ώρα περιμένει να του ετοιμάσετε το γάλα.
12. Για να ζεστάνετε το κρύο μπουκάλι με το νερό μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν ηλεκτρικό θερμαντήρα μπουκαλιών ή να τοποθετήσετε το μπουκάλι σε μια κατσαρόλα με ζεστό κι όχι βραστό νερό για λίγα λεπτά (μπεν-μαρί).
13. Μην χρησιμοποιείτε φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνετε το γάλα διότι μπορεί το μπουκάλι να φαίνεται δροσερό, αλλά το περιεχόμενο θα έχει ζεσταθεί ήδη αρκετά.
14. Να δοκιμάζετε πάντοτε το γάλα προτού το δώσετε στο παιδί ρίχνοντας λίγες σταγόνες απ’ αυτό στο εσωτερικό του καρπού σας-πρέπει να είναι οριακά ζεστό.
15. Ποτέ μη διατηρείτε ζεστό το γάλα περισσότερο από 1 ώρα και πάντα να πετάτε το εναπομείναν γάλα.
16. Τα βακτήρια αναπτύσσονται πολύ γρήγορα στο ζεστό γάλα και συχνά προκαλούν στομαχική διαταραχή στο μωρό.

Θηλασμός

Το μητρικό γάλα περιέχει όλα τα συστατικά και το νερό που χρειάζεται το μωρό τους πρώτους 4 με 6 μήνες της ζωής του.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το σώμα σας έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για να θρέψει το μωρό. Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία πως η φύση παρέχει στο μωρό τον καλύτερο τρόπο για μια σωστή αρχή.

Ο θηλασμός είναι μια δεξιότητα που πρέπει να μάθετε, όπως ακριβώς έχετε μάθει να οδηγείτε ένα αυτοκίνητο . Σε μερικές μητέρες η διαδικασία αυτή αποδεικνύεται πιο εύκολη απ’ ότι σε άλλες. Αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις όπου οι μητέρες αντιμετωπίζουν μικροπροβλήματα τα ξεπερνούν με υπομονή και επιμονή.

Πολλά νεογνά αρπάζουν το στήθος της μητέρας τους απευθείας και αρχίζουν να θηλάζουν ευτυχισμένα χωρίς κανένα πρόβλημα. Ωστόσο κάποια άλλα δεν είναι τόσο έτοιμα.

Η πρώτη τροφή που λαμβάνει το νεογνό από το μαστό σας είναι το πρωτόγαλα ή πύαρ.

1. Είναι ένα παχύρρευστο υγρό που παράγεται για 2-3 ημέρες.
2. Η θρεπτική του αξία είναι πολύ υψηλή και ανεκτίμητη για το βρέφος.
3. Περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών καθώς και όλα τα μέταλλα, τα λίπη και τις βιταμίνες που χρειάζεται το νεογνό τις πρώτες ημέρες της ζωής του
4. Είναι πλούσιο σε αντισώματα που βοηθούν στην προστασία του βρέφους από λοιμώξεις και ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημά του.
5. Λειτουργεί ως καθαρτικό αποβάλλοντας το μηκώνιο – τα πρώτα πράσινα κόπρανα – από το έντερο του μωρού
6. Ακόμα και αν δεν σκοπεύετε να θηλάσετε για πολύ, αξίζει τον κόπο να προσφέρετε το πολύτιμο πρωτόγαλα στο μωρό σας τις πρώτες ημέρες.

Έπειτα από 2-3 ημέρες το πρωτόγαλα αλλάζει σε σύσταση και ποσότητα. Το γάλα αυτό, που είναι πιο λεπτόρρευστο και πιο λευκό από το πρωτόγαλα, είναι μείγμα από πρωτόγαλα και ώριμο γάλα.

Ύστερα από 2-3 εβδομάδες αρχίζει η έκκριση του ώριμου, πλήρους μητρικού γάλακτος.

Προτού αρχίσετε να θηλάζετε το μωρό σας εξασφαλίστε ήρεμη ατμόσφαιρα ώστε να χαλαρώσετε και εσείς όσο πιο πολύ μπορείτε.

Διατροφή νεογνού

Τις πρώτες εβδομάδες θα διαπιστώσετε πως το φαγητό του παιδιού προηγείται έναντι όλων των άλλων. Προφανώς, θα έχετε ήδη αποφασίσει αν θα θηλάσετε ή αν θα δώσετε ξένο γάλα στο μωρό. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα ζητήματα που πρέπει να σκεφτείτε.

1. Πόσο συχνά πρέπει να το ταϊζω;

Στην αρχή τα νεογέννητα συνηθίζουν να κάνουν διαλείμματα 6 και 8 ωρών μεταξύ των γευμάτων. Μην ανησυχείτε ότι δεν παίρνουν αρκετή τροφή. Τις πρώτες ημέρες τα βρέφη δεν έχουν αυτή την ανάγκη.

Σήμερα συστήνουμε, τον πρώτο καιρό, να τα ταϊζετε όταν πεινούν.

Είναι φυσιολογικό για το μωρό να επιζητά το γάλα συχνά τις πρώτες εβδομάδες (κάθε 2-3 ώρες αν θηλάζει και κάθε 3-4 ώρες όταν σιτίζεται με μπιμπερό).

Τις πρώτες εβδομάδες δεν θα πρέπει να αφήσετε το μωρό σας ατάιστο για παραπάνω από 5-6 ώρες.

Όσο μεγαλώνει το μωρό, θα διαπιστώνετε πως τα ενδιάμεσα των γευμάτων επιμηκύνονται και το μωρό τελικά προσαρμόζεται σε τετράωρα γεύματα.

Τα μωρά έχουν διαφορετικούς ρυθμούς, γι’ αυτό μην εκπλαγείτε αν το μωρό της φίλης σας προσαρμοστεί πριν από το δικό σας.

2. Πόσο γάλα χρειάζεται;

Οι ανάγκες κάθε βρέφους ποικίλλουν πολύ. Ίσως παρατηρήσετε πως το μωρό σας παίρνει άλλοτε πολύ και άλλοτε λίγο γάλα. Αφήστε λοιπόν

την όρεξή του να σας οδηγήσει. Εκείνο θα πιεί όσο γάλα χρειάζεται.

3. Το μωρό μου χρειάζεται και νερό;

Το μητρικό γάλα περιέχει αρκετό νερό για το μωρό, γι’ αυτό ακόμα και σε ζεστές κλιματολογικές συνθήκες δε χρειάζεται να του δώσετε επιπλέον υγρά. Αν το ταϊζετε με μπιμπερό, μπορείτε να του δώσετε λίγο επιπλέον νερό (αφού πρώτα το έχετε βράσει και το έχετε αφήσει να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου) πάντα αφού έχετε συμβουλευτεί τον παιδίατρο.

4. Αφού ταϊσετε το μωρό σας

Βοηθείστε το να ρευτεί για να αποβάλλει τον παραπάνω αέρα που έχει εισπνεύσει. Κρατήστε το όρθιο, πάνω στον ώμο σας, αφού πρώτα έχετε τοποθετήσει ένα καθαρό πετσετάκι. Μπορείτε να χτυπήσετε ελαφρώς την πλατούλα ή να την τρίψετε μαλακά. Αν δυσκολεύεται να βγάλει τον αέρα σε αυτή τη θέση, ξαπλώστε το μπρούμυτα στο γόνατό σας και

τρίψτε μαλακά την πλάτη του. Αν δε ρευτεί στα επόμενα 5-10 λεπτά, τοποθετείστε το στην κούνια του, στο πλάι. Τα περισσότερα μωρά βγάζουν καμιά φορά μικρές ποσότητες γάλακτος, συνήθως όταν έχουν αέρια ή είναι ξαπλωμένα. Αυτό είναι απλώς αποτέλεσμα φυσικής ανωριμότητας των μυών ανάμεσα στο στομάχι και στον οισοφάγο. Εφόσον το μικρό είναι καλά στην υγεία του, παίρνει βάρος και ο εμετός δεν είναι δυνατός.

Η απλή αναγωγή λοιπόν δεν είναι ανησυχητική. Αν όμως το μικρό έχει συχνές ή μεγάλες αναγωγές ή δείχνει να πονά, πρέπει να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο αμέσως.

Οι πρώτες ημέρες

Χρειάζεστε χρόνο για να συνηθίσετε στη νέα οικογενειακή ζωή μαζί με το μωρό σας και σαφώς δεν υπάρχει καμία συνταγή γι’ αυτό. Οι περισσότεροι γονείς αισθάνονται απερίγραπτη ευτυχία και όταν μάλιστα το μωρό είναι καλόβολο, ενθουσιάζονται ακόμα περισσότερο. Κάποιοι άλλοι γονείς, πάλι, νιώθουν πιο βαριά την ευθύνη επάνω τους και είναι λιγότερο παρορμητικοί.

Το σίγουρο είναι πως κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει διαφορετικά το γεγονός. Τη μια στιγμή μπορεί να αισθάνεστε ενθουσιασμένη γιατί το μωρό σας ήπιε μονορούφι το γάλα του, και την άλλη μπορεί να δακρύζετε γιατί κλαίει και δεν καταλαβαίνετε τι του συμβαίνει.

Μερικές φορές μπορεί να είστε αβέβαιη, ευάλωτη ακόμα και εξαντλημένη, αλλά μην ανησυχείτε. Αυτές οι μικρές συναισθηματικές μεταπτώσεις είναι πολύ συνηθισμένες.

Προκειμένου να αντιμετωπίσετε την ευμετάβλητη διάθεσή σας, φροντίστε να μην καταπιέζετε αυτά που νιώθετε, αλλά να τα μοιράζεστε με το σύντροφό σας και κάποιο στενό φίλο. Επίσης προσπαθήστε να αφιερώσετε χρόνο στον εαυτό σας.

Καλό θα είναι ωστόσο να μην έχετε την αποκλειστική φροντίδα του μωρού σας. Το μωρό θα πρέπει να απολαμβάνει την αγάπη και την προσοχή και των δύο γονέων-δεν χρειάζεται να έχει αυτόν το ρόλο πάντα η μητέρα.

Προβλήματα ανακύπτουν όταν σας κατακλύζουν με πολλές απόψεις-πιθανόν αντικρουόμενες μεταξύ τους-άνθρωποι του στενού σας κύκλου, που προσπαθούν καλοπροαίρετα να σας πείσουν για αυτό που θεωρούν εκείνοι σωστό. Το μόνο που συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις είναι να σας προκαλούν σύγχυση.

Για να αποφύγετε κάτι τέτοιο, λάβετε υπ’ όψη σας τα εξής:

1. Υπάρχει πάντα και ένας «δεύτερος» σωστός τρόπος για να αναθρέψετε το παιδί σας.
2. Αυτό που ταιριάζει στο παιδί των φίλων σας μπορεί να μην ταιριάζει στο δικό σας.
3. Δεν είστε υποχρεωμένοι να ακολουθείτε συστάσεις που σας δυσαρεστούν.
4. Προσπαθείστε να ακολουθήσετε μεθόδους που σας ταιριάζουν και με τις οποίες νιώθετε άνετα.

Θυμηθείτε:

Για να διατηρήσετε τον έλεγχο πρέπει να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει πως δε θα έχετε ποτέ αμφιβολίες ή δε θα κάνετε ποτέ λάθη.

Τέλος, μην ξεχνάτε και την προσωπική σας ζωή με το σύντροφό σας. Ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσετε μια δυνατή σχέση και μια ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή είναι η ειλικρινής επικοινωνία.

Αρχικός εξοπλισμός μωρού

Τάισμα

1. 6 μπουκάλια και πιπίλες
2. αποστειρωτής
3. βούρτσα για τον καθαρισμό του μπιμπερό
4. βραστήρας
5. σαλιάρες

Άλλαγμα

1. αλλαξιέρα
2. πάνες
3. ενυδατική λοσιόν
4. κρέμα για τους ερεθισμούς
5. υγρά μαντιλάκια
6. καθαρό οινόπνευμα
7. αποστειρωμένες γάζες

Μπάνιο

1. μπανάκι για μωρά
2. βαμβακερές πετσέτες
3. βρεφικό σαμπουάν-αφρόλουτρο
4. φυσιολογικός ορός

Για τον ύπνο

1. καλάθι
2. σεντόνια
3. 2 ελαφρές βαμβακερές κουβέρτες

Ρούχα

1. ζιπουνάκια
2. φορμάκια
3. βαμβακερά φανελάκια
4. γαντάκια
5. καλτσάκια
6. φόρμα μπουφάν (για το χειμώνα)
7. ζακετάκια ή φλις